آموزش عقاید

آموزش عقاید

وزیری، شومیز، 512 صفحه، چاپ اول 1377، چاپ سی‌وپنجم 1387.

این كتاب شامل مجموعه‌اى‌ از درس‌هاى‌ كلامى‌حضرت استاد است كه در تابستان 1365 به قلم ایشان نگاشته شده و مركز چاپ و نشر بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامى‌ آن را در تابستان 1377 با شمارگان 6500 نسخه به چاپ رسانده است. گفتنی است قبل از آن نیز این كتاب بیش از ده‌بار در شمارگان گسترده چاپ شده است.

بخش‌های مختلف كتاب حاضر با ترتیبی منطقى‌ تنظیم شده و علاوه بر این هر بحث تقریباً به طور مستقل و بی‌نیاز از ارجاع به مباحث بعدى‌ مطرح گردیده است. هم‌چنین عبارات این کتاب، ساده و روشن‌اند و در متن از كاربرد اصطلاحات پیچیده و تعابیر دشوار پرهیز شده است و اثبات مطالب با استفاده از دلیل‌هاى‌ متقن، به دور ازتوضیحات زاید و ملال‌آور صورت گرفته است. این ویژگى‌ها موجب شده كه این اثر، كتابی شایسته و مناسب تدریس گردد.

از دیگر ویژگى‌‌هاى‌ این كتاب ارزنده آن است كه: نكات مهم بعضى‌ دروس، در درس‌هاى‌ بعدى‌ تكرار شده و مورد تأكید قرار گرفته است. هم‌چنین حضرت استاد در هر بحث شبهات مطرح شده درباره آن را بررسى‌ و نقد كرده‌اند. در پایان هر درس نیز پرسش‌هایى‌ درباره مطالب مهم آن ارائه گردیده است.

این كتاب سه جلدى‌، در سه بخشِ خداشناسى‌، راهنماشناسى‌ و فرجام‌شناسى‌ تنظیم شده است.

نگارنده در مقدمه بخش خداشناسى‌، به تعریف دین، تفكیك اصول دین از فروع آن، لزوم تحقیق درباره اصول دین، جهان‌بینى‌ به مثابه مقدمه‌اى‌ براى‌ ایدئولوژى‌، و راه حل مسائل بنیادین جهان‌بینى‌ مى‌پردازد. آن‌گاه بحث اصلى‌ آغاز مى‌شود و موضوعات خداشناسى‌، راه ساده شناخت خدا، اثبات وجود خدا، صفات ذاتیه و فعلیه خداوند، و سپس علل انحراف شبهات ناظر به آن بررسى‌ مى‌شود. حضرت استاد در ادامه به نقد جهان‌بینى‌ مادى‌ و اثبات توحید و یگانگى‌ خداوند، بحث جبر و اختیار، قضا و قدر و عدل الهى‌ مى‌پردازند.

در بخش راهنماشناسى‌، مباحثى‌ چون: نیاز بشر به وحى‌ و نبوت، حل چند شبهه در این‌باره، عصمتِ انبیا، دلایل عصمت انبیا، شبهات عصمت، بحث معجزه و حل شبهات ناظر به آن، ویژگى‌هاى‌ پیامبران، كثرت و تعداد پیامبران و رابطه مردم با آنان، پیامبر اسلام(صلى‌ الله علیه وآله) و اثبات رسالت آن حضرت، اعجاز قرآن، مصونیت قرآن از تحریف، جهانى‌ و جاودانه بودن اسلام، خاتمیت، امامت، نیاز به وجود امام، نصب امام، عصمت و علم امام، و امامت حضرت مهدى‌(علیه السلام) و حكومت جهانى‌ آن حضرت و راز غیبت مطرح شده است.

در بخش سوم؛ یعنی معادشناسى‌ (فرجام‌شناسى‌) مباحث ذیل را بررسی مى‌كند:

وابستگى‌ مسأله معاد به مسأله روح، تجرد روح، اثبات معاد، معاد در قرآن، پاسخ قرآن به شبهات منكران معاد، وعده الهى‌ درباره قیامت، مشخصات عالم آخرت، از مرگ تا قیامت، تصویر رستاخیز در قرآن، مقایسه دنیا با آخرت، رابطه دنیا با آخرت، قراردادى‌ یا حقیقى‌ بودن رابطه دنیا و آخرت، نقش ایمان و كفر در سعادت و شقاوت، رابطه متقابل ایمان و عمل، حبط و تكفیر اعمال، امتیازات مؤمنان، شفاعت و حل شبهات آن.

معاونت فرهنگى‌ سازمان تبلیغات اسلامى‌ ترجمه عربى‌ این كتاب را با عنوان «دروسٌ فى‌ العقیده الاسلامیه» در سال 1408 قمرى‌ با شمارگان 3000 نسخه به چاپ رسانده است. ترجمه اسپانیولى‌ آن نیز با عنوان (Ensenanza de la Doctrina Islamica) توسط حجج اسلام آقایان محسن ربانى‌ و عبدالعزیز پاز صورت گرفته و با شمارگان 3000 نسخه توسط معاونت فرهنگى‌ مجمع جهانى‌ اهل بیت(علیهم السلام) چاپ و منتشر شده است. هم‌چنین دو جلد از ین کتاب توسط آقای محمد رضوی راد و به کوشش انستیتوی علوم اسلامی آلمان در سال 2003 میلادی به آلمانی ترجمه شده است. جلد اول این کتاب نیز با عنوان (Understanding Islamic Ideology) توسط آقای سید سبط‌الحسن حزین به انگلیسی ترجمه شده و به کوشش مؤسسه ثقلین قم در 186 صفحه چاپ شده است. ترجمه روسی این كتاب نیز كه توسط آقای محمد سلام مخشولف انجام شده، در سال 2011 به همت بنیاد مطالعات اسلامی مسكو و با همكاری انتشارات ایستوك به چاپ رسیده است. گفتنی است این کتاب به زبان هندی نیز ترجمه شده و آماده چاپ است.

این کتاب به همت انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در سال1389 در مجموعه آثار حضرت استاد با عنوان مشکات چاپ و منتشر شده است. هم‌چنین، این کتاب در سال 2013 میلادی به همت مجمع جهانی اهل‌بیت(علیهم‌السلام)،  تحت اشراف حجت‌الاسلام آقای دکتر قلی‌زاده و به کوشش آقای علی عمویی به زبان آلبانیایی ترجمه شده است.