به گزارش پایگاه اطلاعرسانی آثار حضرت آیتالله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) قم در دیدار با جمعی از طلاب حوزههای علمیه با اشاره به اهمیت مسائل معنوی و گرایشهای فطری انسانها، اظهار داشت: به طور کلی اصل توجه به معنویات که از آن به سیر و سلوک، عرفان و اخلاق نیز تعبیر میشود، امری فطری و خدادادی است، اما خواستهای فطری خودبهخود شکوفا نمیشوند و حتی گاهی در اثر غفلت و غبارآلودگی کسانی جرأت به انکار چنین خواستهای فطری میکنند.
علامه محمدتقی مصباح یزدی با اشاره به اینکه اصل بیداری میل فطری به معنویات، توسط انبیاء بوده است، اظهار داشت: شواهد تاریخی نشان میدهد که این میل فطری همواره در بین بشر وجود داشته و برای ارضای این میل راههایی را انتخاب کرده است.
وی با بیان اینکه امرزه بیش از یک پنجم مردم دنیا بتپرست هستند، اظهار داشت: با آنکه اصل خداپرستی فطری است و وجود بشر همراه با آمدن پیامبر بوده است، اما به خاطر انحرافاتی، این خداپرستی به بتپرستی تبدیل شده است.
عضو خبرگان رهبری با بیان اینکه در مکاتب مختلف، عرفانهای مختلفی وجود دارد، اسلام را بهترین راه برای رسیدن به کمال دانست و خاطر نشان کرد: ولی از همان آغاز بعثت پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله و نزول وحی و همچنین بلافاصله بعد از رحلت رسول اکرم، انحرافاتی به وجود آمد.
وی با اشاره به آیهای از قرآن کریم ادامه داد: کسانی که سبب ایجاد اختلاف در ادیان شدند، نه از سر جهل و قصور، بلکه به خاطر ظلم و زیادهخواهی و فساد بوده است و همین مسأله در انحراف اسلام نیز به چشم میخورد.
علامه مصباح یزدی با بیان انواع گرایشهای موجود درباره دین اظهار داشت: برخی دین را تنظیم کننده امور زندگی دانسته و سعادت دنیوی را منوط به وجود دین میدانند و برخی دیگر نیز دین را ماورای عالم دانسته که همه دستورات آن مربوط به ماورای این دنیاست که سکولاریسم نیز نوعی از این گرایش است.
وی با اشاره به برداشتهای افراطی و تفریطی از عرفان ادامه داد: همچنین برداشتها از عرفان نیز متفاوت بوده و حتی برخی معتقدند فرد، میتواند در عین بیدینی به عرفان دست یابد، یعنی عرفان را نوعی تمرین روحی برای رهایی از یکسری قیود میدانند و از سوی دیگر برخی عرفان را بدعتی تلقی میکنند که هیچ ربطی به دین ندارد.
این استاد فلسفه حوزههای علمیه ادامه داد: برخی نیز عرفان را در عرض شریعت معرفی میکنند، یعنی عرفان بخشی از دین است، همانگونه که فقه بخشی از دین است.
وی با طرح این سئوال که «چه رابطهای بین شریعت و عرفان است؟» ادامه داد: در همین راستا گاهی ادعا میشود که برای دستیابی به عرفان، هیچ نیازی به پیروی از شریعت و رعایت مسائل فقهی نیست و برخی آن را در گرو رعایت احکام فقهی در همان ابتدا میدانند.
علامه مصباح یزدی ادامه داد: با توجه به این مطالب میتوان تحقیق گسترده و پژوهشی کامل در خصوص عرفان انجام داد و به نظرات صحیح دست یافت، اما باید توجه داشت که علم به مسائل عرفانی به هیچ وجه عرفان نیست.
این استاد اخلاق حوزههای علمیه با اشاره به رابطه علم و عمل ادامه داد: انسان میتواند به درجات بالای علمی برسد، اما اصلا در عمل آن را ملاک خود قرار ندهد و این همان خسران آشکاری است که قرآن میگوید.
علامه مصباح یزدی در جمع بندی و نتیجهگیری مطالب اظهار داشت: اولا عرفان اسلامی از شریعت جدا نیست، بلکه دارای مراتب نقص و کمال است که با رعایت ضوابط فقهی مرتبه نازله آن حاصل شده و با رعایت مستحبات، درجه بالاتری از آن حاصل میشود و مراتب کامل آن نیز با دل و جان انسان سروکار دارد، و ثانیا نباید در دام شیاطین افتاد، چرا که انسان با مطالعه کتب عرفانی و علم، عارف نمیشود، بلکه باید عمل کند.
وی تأکید کرد: برای دستیابی به عرفان باید به هرچه میدانیم، عمل کنیم که تنها در این صورت از علم بهره خواهیم برد وگرنه نه تنها سودی از علم برای ما حاصل نمیشود، بلکه ممکن است به عنوان ابزاری در دست شیاطین قرار گیریم.
علامه مصباح یزدی ادامه داد: استفاده و بهره بردن از آنچه به برکت وجود پیامبر و اهلبیت علیهمالسلام و علمای اسلام به ما رسیده، در گرو عمل است و کمترین حکم خدا را نباید کوچک شمرد و در عین حال به بزرگترین عبادات نیز نباید مغرور شد و باید توجه داشت که بالاترین آفت در این دنیا غرور است.
گفتنی است این مراسم نهم اسفند ماه در تالار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد.