آیت‌الله مصباح یزدی: لباس روحانیت سمبل یاد خداست

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آثار حضرت آیت‌الله مصباح یزدی، علامه محمد تقی مصباح یزدی شنبه بیست و سوم اردیبهشت ماه در مراسم عمامه‌گذاری طلاب مدرسه علمیه معصومیه(س) قم به شبهات مطرح شده در خصوص لباس و کسوت روحانیت اشاره و بیان کرد: در ذهن بسیاری از جوانان این سؤال شکل گرفته است که چرا روحانیت باید لباس خاصی داشته باشند و مهمتر این‌که چرا باید صنفی به نام روحانیت در جامعه وجود داشته باشد؟
وی سابقه شبهات مطرح درباره لباس روحانیت را بیان و تصریح کرد: در دوران طاغوت گروهی از روشنفکران این شبهه را در اذهان مردم ایجادکردند.
عضو خبرگان رهبری با بیان این‌که شیاطین دام‌های خود را با ظاهری موجه و زیبا ارائه می‌کنند، توضیح داد: روشنفکران غربزده دوران طاغوت شبهه می‌کردند که بابی به نام روحانی یا روحانیت در منابع دینی اسلام وجود ندارد، بلکه واژه روحانی برگرفته از دین مسیحیت است و در دین مسیحیت است که دستگاهی به نام روحانیت وجود دارد.
این استاد اخلاق حوزه علمیه قم افزود: آن‌ها همچنین شبهه می‌کردند همانگونه که اصل روحانیت برگرفته از مسیحیت است آیین‌های عزاداری عاشورا نیز از فرهنگ مسیحیت گرفته شده است.
علامه مصباح یزدی به ادعاهای روشنفکران غربزده اشاره و تصریح کرد: آن‌ها ادعا می‌کردند که در اسلام، عالِم داریم و عالم بودن هم اختصاص به طلاب حوزه‌های علمیه ندارد، بلکه هر فردی که علمیت داشته باشد و مشغول فعالیت‌های علمی شود عالم نامیده می‌شود که همه این شبهه‌ها برای تخریب روحانیت بود.
وی ادامه داد: در دوران قبل از انقلاب برای از میان بردن مظاهر و آثار دینی، فعالیت‌های بسیاری، از جمله تغییر کاربری حوزه‌های علمیه، و ممنوعیت لباس روحانیت و برگزاری عزاداری ابا عبدالله(ع) صورت گرفت تا اسلام از میان جامعه به پستوها برود.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با ابراز تأسف از باقی بودن تفکر «لزوم حاشیه‌نشینی روحانیت» در میان برخی از مسئولین رده بالای دولت گفت: در ریشه‌یابی هجمه‌های دشمن به روحانیت، عامل‌های گوناگونی دخیل است.
این استاد اخلاق حوزه علمیه قم با بیان این‌که لباس روحانیت یک سمبل است، توضیح داد: سمبل و نماد نشانگر حقیقت و واقعیت است، گرچه دلالت سمبل‌ها بر حقایق، قراردادی است، و در زندگی انسانی سمبل‌های فراوانی وجود دارد که بدون آن‌ها زندگی فلج خواهد شد.
آیت‌الله مصباح یزدی افزود: برخی از سمبل‌های زندگی، رفتاری هستند، مانند برخاستن هنگام ورود یک فرد برای احترام به وی، و اگر بخواهیم لفظ را جایگزین حرکت کنیم، خود لفظ نیز سمبلی قراردادی برای بیان یک معناست.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) با بیان این‌که تمام اعمال عبادی ما نیز سمبل هستند، خاطر نشان کرد: نماز، مناسک حج، مانند طواف به دور خانه کعبه، رمی جمرات و قربانی کردن، نمادهایی برای ابراز بندگی انسان در مقابل خداوند هستند، زیرا به عنوان مثال، در عمل قربانی کردن، کار ما نمادی از ذبح اسماعیل توسط حضرت ابراهیم(ع) است و ما در واقع کار حضرت ابراهیم(ع) را یادآوری می‌کنیم.
عضو خبرگان رهبری افزود: مشاهده تاریخ سمبل سازی نشان می‌دهد به میزان پیچیده شدن زندگی بشری و رشد نیازها، سمبل‌ها نیز افزایش یافته‌اند، و سمبل سازی فعالیتی در جهت خلاصه و فشرده کردن امور است.
وی ادامه داد: سمبل‌ها وجوه مختلفی دارند، از جمله سمبل‌های رفتاری، شکلی، لفظی، مفهومی، و رشد سمبل‌ها نشان از رشد فرهنگی و فکری بشر است.
این استاد اخلاق حوزه علمیه قم بیان کرد: با صرف نظر کردن از تاریخچه روحانیت باید گفت: حتی اگر در صدر اسلام هم لباس روحانیت وجود نداشته است همانگونه که در ابتدای شکل‌گیری اسلام، بسیاری از امور و مناصب وجود نداشته و بعدها اعتبار شده‌اند، این لباس نیز با توجه به نیازهای بشر اعتبار شده است.
علامه مصباح یزدی به تاریخچه عمامه‌گذاری اشاره و تصریح کرد: اصل لباس روحانیت از عمامه بستن پیامبر بر سر امیر مؤمنان(ع) گرفته شده است و در آن زمان، افراد مختار بودند که عمامه بر سر بگذارند، سپس نیازها به سمتی رفت که صنف خاصی تحت عنوان روحانیت شکل گرفت، همانگونه که در ابتدا صنف خاصی به نام سرباز وجود نداشت و بعدها شکل گرفت.
وی افزود: در صدر اسلام با توجه به جمعیت مسلمانان نیازی به صنفی به نام روحانی نبود، اما با افزایش جمعیت مسلمانان و نیاز مردم به آشنایی با مفاهیم دینی، صنف روحانیت پدید آمد و لباس آنها نیز نمادی از لباسی است که پیامبر بر تن مولا علی(ع) پوشاند.
این استاد اخلاق حوزه علمیه قم به دیگر ویژگی‌های لباس روحانیت اشاره کرد و گفت: ویژگی دیگر لباس روحانیت، بومی و اسلامی بودن آن است، لباس روحانیت برگرفته از فرهنگ اصیل اسلامی است و نمادی وارداتی و غربی نیست.
وی ادامه داد: گنبد و گلدسته‌های مشاهد امامان و امام زادگان از دیگر سمبل‌ها هستند، و شکل کنونی آن‌ها منشأ و دستور روایی ندارد، بلکه سمبلی است قراردادی برای یادآوری پروردگار و ارزش‌های اسلامی که مردم با مشاهده این اماکن مقدسه قرب بیشتری به پروردگار پیدا می‌کنند.
عضو خبرگان رهبری به تأثیرات لباس روحانیت اشاره و اظهار کرد: لباس روحانیت سمبل یاد خداست، مردم هنگامی که در خیابان روحانیون را مشاهده می‌کنند، اذهانشان ناخودآگاه به سمت دین و خدا منتقل می‌شود، لباس روحانیت سمبل پر برکتی است که به سادگی تأثیر عظیمی در روحیات مردم ایجاد می‌کند.
رئیس مؤسسه امام خمینی(ره) ضمن بیان برخی دلایل حب و بغض افراد نسبت به لباس روحانیت تصریح کرد: کسانی که دوستدار خدا و دین هستند هنگامی که روحانی را می‌بینند خوشحال می‌شوند، اما کسانی که ضد دین و معاند هستند هنگام برخورد با روحانیت دچار خشم و ناراحتی می‌شوند که این مسأله ریشه قرآنی دارد، در قرآن آمده است که کافران از شنیدن نام و یاد خدا دچار تنفر می‌شدند.
وی ادامه داد: نکته دیگراین‌که وقتی سمبل‌ها قرارداد شده و سبب انتقال ذهن به مفاهیم شدند، باید توجه داشته باشیم که این تداعی معانی سبب انتقال ذهن به مفاهیم نامطلوب نشود.
آیت‌الله مصباح یزدی با تأکید بر حساس بودن اعمال و کردار روحانیت به سبب تأثیر در اذهان عموم افراد جامعه گفت: برخی از افرادی که امروزه با روحانیت میانه خوبی ندارند، از ابتدا با روحانیت بد نبوده‌اند، بلکه به دلیل برخی ناهنجاری‌ها و بد رفتاری‌ها با روحانیت تقابل پیدا کرده‌اند.
وی افزود: سوء استفاده از لباس روحانیت و دورویی سبب می‌شود که برخی از افراد به خود اجازه جسارت و توهین به این ساحت مقدس را بدهند و لباس روحانیت در نزد آن‌ها نفاق و دورویی را تداعی کند.
عضو خبرگان رهبری کسانی را که از لباس روحانیت سوء استفاده می‌کنند در درگاه خدا مسئول دانست و اظهارکرد: گناه بدبینی و سوءظن برخی از مردم نسبت به روحانیون به آن دسته‌ای از روحانیت بر می‌گردد که لباس و منصب روحانیت را وسیله‌ای برای سوء استفاده و بهره‌برداری خود قرار داده‌اند. این افراد نعمت خدا را نقمت کرده‌اند.
وی ادامه داد: رفتارهای نامناسب برخی از روحانیون نباید موجب شود که دست از طلبگی کشیده یا از روحانیت فاصله بگیریم، بلکه باید سعی کنیم با تلاش و خودسازی، چهره‌ای مثبت و خدایی از روحانیت برای خود و دیگران تداعی کنیم.
این استاد اخلاق حوزه علمیه قم به دغدغه‌های رهبری درباره معمم شدن طلاب اشاره کرد و گفت: مقام معظم رهبری اهتمام خاصی به معمم شدن طلاب دارند، به گونه‌ای که در اولین بازدید خود از مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) این موضوع را متذکر شدند و ایشان اعتقاد دارند که طلاب معمم حتی راه رفتن‌شان نیز منشأ اثر است.