علامه مصباح یزدی: بزرگترین کار امام خمینی (ره) نه بیرون کردن شاه، بلکه احیای نیمی از دین بود

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آثار حضرت آیت الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در آستانه سالگرد شهادت علامه شهید مطهری و روز معلم، در جمع تعدادی از اساتید حوزه علمیه رشد گفت: امروز در برهه‌ای از تاریخ قرار گرفته‌ایم که از زمان خلقت تاکنون بی‌نظیر است. چرا که امروز، مجموع میراث ائمه (ع) و پیامبران، به همراه تجارب علماء و اولیای الهی به صورت یک جا، به ما رسیده است و برای ما قابل دسترسی است. البته متأسفانه ما این نعمت عظیم الهی را ساده و امری طبیعی قلمداد کرده و توجهی به عظمت آن نداریم.

آیت الله محمد تقی مصباح یزدی با اشاره به خاطراتی از آیت الله بهجت و علامه طباطبائی و توجه آن‌ها بر استفاده از روایات اهل بیت (ع)، بر بهره گیری از روایات و سیره اهل بیت (ع) و سیره پیامبران معصوم که در روایات اهل بیت (ع) به ما رسیده تأکید و خاطر نشان کرد: این میراث گرانبها که امروز به سهولت در اختیار ماست و گاه در یک نرم افزار و به سادگی، مطالب مورد نظر، در دسترس ما قرار می‌گیرد، برای گذشتگان وجود نداشته است و حتی آن دسته از کتاب‌هایی که در گذشته نیز وجود داشته، در دسترس بسیاری از علماء نبوده است و لذا باید قدر آن‌ها را بدانیم.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: البته از سوی دیگر، ابزار و عوامل فسادی که فراهم شده و در دسترس همگان قرار دارد نیز در گذشته بی‌نظیر بوده است. لذا اگر گفته شود در حساس‌ترین عصر تاریخی از لحاظ فراوانی عوامل خیر و شر قرار داریم، سخنی بی‌جا نیست.

وی با اشاره به این‌که سنت تکوینی خلقت خداوند نیز همین امر را اقتضاء می‌کند، ادامه داد: حکمت آفرینش بشریت، امتحان است و البته امتحان هم مراتبی دارد که در هر مرتبه، دشوارتر و البته در درجه بالاتری از مرتبه قبل قرار دارد. روایاتی که درباره سختی دینداری در آخرالزمان وارد شده نیز، همین امر را تأیید می‌کند.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با اشاره به این‌که روز به روز امتحانات الهی سخت‌تر و لذا امکانات ترقی بشر نیز بسیار وسیع‌تر و عمیق‌تر و امکان سقوطش نیز بیشتر می‌شود، ادامه داد: از یک سو می‌بینیم در هیچ عصری به غیر از عصر حاضر، سابقه نداشته که در ماه رجب، صدها هزار نفر به مراسم معنوی اعتکاف بروند و حتی برخی به خاطر توفیق نیافتن گریه کرده اشک بریزند و از طرف دیگر، عوامل انحراف و ابزار دسترسی به فساد نیز به وفور در دسترس همگان باشد.

وی با اشاره به وظیفه علما در عصر حساس کنونی خاطر نشان کرد: علما با مجموعه‌ای از عوامل خیر و شر مواجه‌اند؛ نه می‌توان همه عوامل شر را از بین برد و نه می‌توان همه خیرات موجود و علوم مختلف – حتی فقط علوم دینی – را به صورت کامل، فرا گرفت. لذا از طرفی، جمع بین همه علوم عادتا ممکن نیست و از طرف دیگر، ترک همه آن‌ها نیز برای عالم جایز نیست؛ لذا باید اولویت‌بندی کرد و بین علوم خیر، آن را انتخاب کرد که نیاز به آن در جامعه بیشتر و تأثیر آن فزون‌تر است.

آیت الله مصباح با ارائه مقایسه‌ای از وضع حوزه و روحانیت در قبل و بعد از انقلاب اظهار داشت: قبل از انقلاب اگر یک روحانی، فعالیت خاصی نداشت، تا حدی معذور بود؛ چرا که فعالیت او نهایتا در منبر و اقامه جماعت منحصر می‌شد و دستش برای انجام کارهای دیگر، بسته بود؛ اما بعد از انقلاب، چنین نیست و زمینه برای فعالیت‌ها آماده است و در صورت کم کاری، هیچ عذری نخواهیم داشت.

وی افزود: البته شاید افراد کوته‌بینی نیز باشند که با مثال آوردن از برخی نقص‌ها و گناهانی که در جامعه انجام می‌شود، منکر آثار انقلاب شوند، اما واقعا این بی انصافی است و وضع کاملا فرق کرده است. باید در نظر داشت در زمان حضرت علی (ع) که امام معصوم بود نیز همه احکام اسلام اجرا نمی‌شد و در جامعه نیز گناه انجام می‌شد؛ حتی فرد منصوب از سوی امیرالمؤمنین (ع) خطا کرده و زکات‌های مسلمانان را به معاویه تحویل می‌دهد؛ لذا چگونه می‌توان توقع داشت که با انقلاب اسلامی همه مسائل و مشکلات حل شود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: علما باید اموری را که در اولویت نیازهای جامعه است، عهده‌دار شوند و همان‌ها را معیار خود در تحصیل، تدریس، سخنرانی، نوشته‌ها و تحقیقات خود قرار دهند.

وی با بیان این‌که وظیفه علما در تعیین اولویت‌های علمی و پرداختن به آن‌ها منحصر نمی‌شود، به آیه‌ای از قرآن کریم اشاره و خاطر نشان کرد: بسیارند کسانی که تکلیف خود را می‌دانند، اما بدان عمل نمی‌کنند؛ لذا وظیفه بعدی عمل به دانسته‌ها و دعوت مردم به عمل است، همان گونه که انبیاء علاوه بر «یعلّمهم» وظیفه دیگری نیز بر عهده دارند و آن «یزکّیهم» است، علما نیز علاوه بر علم آموزی وظیفه تزکیه خود و دیگران و دعوت آنان به عمل را بر عهده دارند.

علامه مصباح یزدی سومین وظیفه علماء را آشنایی با مسائل سیاسی و امور اجتماعی دانست و افزود: در گذشته، وظیفه علما تنها به ابواب فقهی چون نماز، روزه، حج، طهارت و خمس و نظایر آن محدود می‌شد و رسیدگی به امور جامعه و روابط داخلی و بین المللی نه تنها اموری بی ارتباط به دین تلقی می‌شد، بلکه حتی پرداختن به آن‌ها شأن یک روحانی نیز نبود و کسی که به امور سیاسی می‌پرداخت، گویا از عدالت ساقط می‌شد.

وی با اشاره به این‌که قبل از نهضت اسلامی، ورود به عالم سیاست، بالاترین گناه کبیره برای روحانیت تلقی می‌شد، ادامه داد: لذا افرادی که علم و فقاهتشان در حد دیگر مراجع، بلکه بالاتر بود، تنها به خاطر این‌که در عالم سیاست وارد شده و دخالت می‌کردند، وجهه و جایگاه اجتماعی نداشتند؛ نمونه بارز آن آیت الله کاشانی بود که در ملی شدن صنعت نفت نقش بسزایی داشتند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: در آن زمان، در عرف متدینین، امور سیاسی جزئی از دین تلقی نمی شد، اما بالاخره یک نفر مرد پیدا شد و این سد باطل را شکست و آن مرد، کسی نبود جز امام خمینی (ره)؛ بزرگترین کاری که امام خمینی (ره) انجام داد، نه بیرون کردن شاه، بلکه احیای نیمی از دین بود که به فراموشی سپرده شده بود. امر به معروف، مبارزه با ظالم و رفع بدعت‌ها از جمله اموری بود که به فراموشی سپرده شده بود و امام (ره)، آن را احیاء کرد؛ البته امام (ره) یارانی هم داشت؛ لیکن پرچم دار، امام (ره) بود.

وی وظیفه سوم طلاب را پرداختن به امور سیاسی و اجتماعی دانست و افزود: البته امور اجتماعی نیز دارای عرصه‌های گوناگونی است که ورود و تخصص در همه آن‌ها، عادتا ممکن نیست، لذا در این جا نیز باید اولویت‌بندی کرد؛ اما علما حداقل باید به قدری اطلاع داشته باشند که فریب نخورند و طعمه دشمن نشوند.

عضو جامعه مدرسین ادامه داد: سابقه داشته که فقیه عادلی که واقعا متقی بوده و بسیار زاهدانه نیز زندگی می‌کرده است، اما به خاطر سادگی و ناآشنایی با مصالح اسلام و امور اجتماعی، عامل دست آمریکا شده است و ضربه‌ای را به اسلام زده است که هیچ کافری نمی‌توانست بزند. لذا کسب بصیرت سیاسی در حدی که در توطئه دشمن گرفتار نشود، سومین وظیفه عالم دین است.

گفتنی است دیدار اساتید مدرسه علمیه رشد با علامه مصباح یزدی، یازدهم اردیبهشت ماه سال جاری در سالن تشریفات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) برگزار شد.