علامه مصباح یزدی: امام خمینی(ره) با انقلاب خود، بُعد اجتماعی اسلام را احیا کرد

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که روح و اساس انقلاب، فرهنگ است، به فراموش‌شدن بعد اجتماعی دین در جامعه پیش از انقلاب اشاره و خاطر نشان کرد: باید بدانیم که نه تنها در قبال اعمال خود، بلکه در مورد جامعه نیز مسئولیت داریم؛ ولی متأسفانه شیاطین درطول چند قرن در صدد القاء این نکته به مردم بوده و هستند که دین تنها مربوط به مسائل فردی است؛ و این امام خمینی(ره) بود که با حرکت خود نشان داد که امور فردی تنها بخشی از اسلام است، و بخش عظیمی از مسائل دین مربوط به اجتماع است.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آثار حضرت آیت الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه اموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در بیست و دومین همایش کشوری دفتر ارتباطات فرهنگی با عنوان «حوزه انقلابی و رسالت‌های آن»، با اشاره به معنای انقلاب اظهار داشت: همه جوامع در طول تاریخ دارای تحولات مختلفی بوده اند؛ که گاهی این تحولات بنیادین و عمیق است که در عرف، چنین تحولاتی بنیادین که ماهیت جامعه را عوض کرده، تأثیر عظیمی در بینش و رفتار افراد می‌گذارد، انقلاب نامیده می‌شود.

علامه محمد تقی مصباح یزدی با اشاره به وجود ساحت‌های مختلف در زندگی انسان، ادامه داد: انقلاب هم می‌تواند در ساحت‌های مختلف افتصادی، فرهنگی، دینی و نظایر آن اتفاق بیافتد، و البته گاهی ممکن است در چند ساحت انقلاب رخ دهد.

آیت الله مصباح یزدی با اشاره به ویژگی انقلاب اسلامی اظهار داشت: انقلاب اسلامی یک تحول بنیادین و فراگیر بود که اقشار مختلف مردم و همه ساحت‌های زندگی را در بر گرفت، و در عین حال با سرعتی زیاد و هزینه‌ای بسیار کمتر از سایرانقلاب‌ها محقق شد، و می‌توان گفت این مسأله در دنیا کم‌نظیراست.

وی با اشاره به این که چنین نیست که هر انقلابی مطلوب باشد، افزود: معیار ارزشگذاری انقلاب ها، نیازمند بحث‌های مفصلی است؛ اما ما بر اساس اعتقادمان، انقلاب مطلوب و ارزشمند را انقلابی می‌دانیم که اسلام‌پسند باشد؛ یعنی تحولاتی که در ساحت‌های مختلف ایجاد شده از نظر اسلام مطلوب باشد؛ لذا این که رهبری از انقلاب و انقلابی بودن به عنوان یک ارزش عظیم یاد می‌کنند به خاطر اسلامی بودن آن است؛ چرا که انقلاب ما دارای مبانی، اهداف و خط مشی‌های کلی اسلامی است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که انقلاب اسلامی ایران به برکت وجود حضرت امام خمینی رضوان‌الله‌علیه، آن عبدصالح خدا، که بعد از انبیاء و ائمه (ع) کمتر نظیری می‌توان برای او یافت، و به برکت یاران مخلص ایشان که جان و مال خود را برای انقلاب صرف کردند به ثمر رسید، ادامه داد: اما شاید برای عده ای سؤال شود که چگونه ممکن است در جامعه ای که مردم آن مسلمان هستند و به اسلام عمل می‌کنند، انقلاب اسلامی، یعنی انقلابی که مورد پسند اسلام باشد، اتفاق بیفتد؟ مگر نه این است که انقلاب اسلامی برای تحول در جهت اهداف اسلامی ایجاد می‌شود؛ پس این انقلاب در جامعه مسلمانان چه معنایی دارد؟

علامه مصباح یزدی در پاسخ به سؤال فوق گفت: درطول تاریخ به خاطر شیطنت شیاطین، بسیاری از احکام اسلامی مورد غفلت واقع شد، و به عبارت بهتر بیش از نیمی از احکام اسلام فراموش شده بود؛ به‌گونه‌ای که حتی امیدی به احیاء این احکام نیز وجود نداشت، و از سوی دیگر، به قدری مظاهر فساد در جامعه گسترش یافته بود که وقتی امام (ره) حرکت خود را آغاز کرد، بسیاری از اقران ایشان می‌گفتند: این حرکت‌ها فایده ای ندارد، و تا امام زمان (عج) نیاید، نمی توان در چنین وضعی اصلاح ایجاد کرد. مثال ساده ای که می‌شود ذکر کرد این که اصلا کسی به مخیله‌اش خطور هم نمی کرد که روزی شراب فروشی‌های متعدد و قمارخانه‌ها در تهران جمع شود.

علامه مصباح یزدی با اشاره به این که اسلام یک مقوله فرهنگی است و ارکان آن را باورها و ارزش ها تشکیل می‌دهند، ادامه داد: اسلام فرهنگی است که تأثیر آن در تمام شئون زندگی انسان انعکاس دارد و از رفتار‌های فردی و خانوادگی گرفته تا مسائل اقتصادی، روابط اجتماعی و حتی روابط با غیرمسلمانان را نیز شامل می‌شود.

وی ادامه داد: لذا در پاسخ به این سئوال که انقلاب اسلامی در جامعه اسلامی چه زمانی معنا دارد، باید گفت: اگر جامعه ای برخی باور‌ها و ارزش‌ها را فراموش کرده باشد، و این باورها و ارزش‌ها احیاء و در جامعه منعکس شد، در واقع انقلابی اسلامی رخ داده است، و هر چه باور‌ها و ارزش‌ها از لحاظ کمیت و عمق گسترش یابد، به معنای رشد و پیشرفت انقلاب اسلامی در جامعه است.

علامه مصباح یزدی در ادامه با اشاره به نقش حوزه در وقوع انقلاب اسلامی گفت: با توجه به این که انقلاب اسلامی یک انقلاب فرهنگی و سر و کار آن با باورها و ارزش‌ها بود، از نظر منطقی حوزه‌های علمیه باید نقش بیشتری در آن داشته باشند، و در عمل هم می‌بینیم که حوزه‌های علمیه، و در رأس آن‌ها حضرت امام (ره)، بزرگترین نقش را در تحقق انقلاب اسلامی داشته اند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به این که حوزه‌های علمیه در بقاء انقلاب و حفظ دستاوردهای انقلاب نیز بیشترین وظیفه را دارند، ادامه داد: از آنجا که روح و اساس انقلاب فرهنگ است، اولین و بالاترین وظیفه را حوزه‌های علمیه بر عهده دارند؛ چرا که آن‌ها باید باور‌ها را تقویت و ارزش‌ها را ترویج کنند؛ لذا اگر رهبری بر حوزه انقلابی تأکید می‌کنند به این دلیل است که حوزه انقلابی پایه‌های انقلاب را در جامعه مستحکم می‌کند.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با اشاره به لزوم حفظ و مراقبت از انقلاب اسلامی دربرابر آفت‌ها و سوء استفاده‌های احتمالی، اظهار داشت: هر نعمتی می‌تواند مورد سوء استفاده واقع شود؛ همان گونه که در صدر اسلام، بلافاصله بعد از رحلت پیامبر (ص)، کسانی به نام اسلام مرتکب جنایاتی شدند، و هنوز از زمان حیات رسول خدا زمان زیادی نگذشته بود که عده ای به نام اسلام، جنایاتی نسبت به خانواده پیامبر (ص) مرتکب شدند که نمی توان نمونه آن را در تاریخ مشاهده کرد.

وی با اشاره به لزوم تلاش روحانیت در دو بعد ایجابی و سلبی اظهار داشت: در بعد ایجابی، هم باید اسلام را از نظر فکری بشناسیم و ترویج کنیم، و هم خودمان به احکام اسلام عمل کنیم و هم دیگران را به عمل دعوت کنیم؛ در بعد سلبی نیز باید هم در بعد فکری با شناخت‌های غلط، بدعت ها، تفکرات انحرافی و تکفیری مقابله و آن‌ها را نفی کنیم، و هم در عمل جلوی نفوذ دشمنان را بگیریم.

علامه مصباح یزدی با اشاره به این که اولین رسالت حوزه‌های علمیه این است که اسلام را در همه ابعادش بشناسند، افزود: در فقه، نباید تنها به مبحث طهارت و صلوة پرداخت؛ زیرا امر به معروف و نهی از منکر، قضاء و سایر احکام اسلامی هم جزء فقه هستند؛ که البته این همه فقط به فقه مربوط است که تنها یکی از بخش‌های اسلام است، و اسلام منحصر در فقه نیست؛ بلکه در بین آیات قرآن نهایتا پانصد آیه مربوط به آیات الاحکام است؛ اگر توجه ما به یک بعد جلب شود و از ابعاد دیگر غافل شویم به نوعی مصداق آیه شریفه « نؤمن ببعض و نکفر ببعض » می‌شویم.

وی به دومین رسالت روحانیت اشاره و خاطر نشان کرد: باید بدانیم که نه تنها در قبال اعمال خود، بلکه در مورد جامعه نیز مسئولیت داریم؛ ولی متأسفانه به دلایل مختلفی شیاطین جن و انس درطول چند قرن در صدد القاء این نکته به مردم هستند که دین مربوط به مسائل فردی است؛ و این امام (ره) بود که با حرکت خود نشان داد که امور فردی تنها بخشی از اسلام است، و بخش عظیمی از مسائل دین مربوط به اجتماع است.

علامه مصباح یزدی ادامه داد: نباید انتظار داشت که همه افراد جامعه اصلاح شده، همه احکام اسلام در همه کشورهای اسلامی اجرا شود؛ چرا که در طول تاریخ نیز انبیاء به هدف نهایی خودشان نرسیدند، و همواره بر سر راه آن‌ها نیز شیاطین وجود داشته‌اند؛ اما ما باید همت بلند داشته باشیم و برای تحقق اهداف اسلامی حرکت کنیم و در حد توان نیز کار کنیم؛ البته خدا نیز وعده داده است که اگر ما با اخلاص عمل کردیم، ما را رها نکرده و نصرتش را شامل حالمان می‌کند.

وی با اشاره به نصرت‌های الهی خاطر نشان کرد: یک نمونه از نصرت‌های الهی وقوع همین انقلاب است؛ زیرا در عالم سراغ نداریم سیاستمداری را که می‌توانست پیش بینی کند که این انقلاب در فرصت کوتاهی با کمترین هزینه تحقق یابد؛ حتی یکی از بزرگان روشن بین و دوراندیش در سالهای منتهی به انقلاب معتقد بود: هنوز حدود بیست سال دیگر باید کار شود تا بتوان نظام طاغوت را از سر راه برداشت، اما با توجه به اخلاص امام (ره) و یارانش، خداوند نصرتش را شامل حال مردم کرد و کمتر از دو سال بعد از آن اظهار نظر، انقلاب اسلامی پیروز شد.

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)  با اشاره به نصرت الهی در 8 سال دفاع مقدس نیز اظهار داشت: هیچ کارشناس نظامی در دنیا فکر نمی کرد که ایران بتواند بدون دادن یک وجب از خاک خود به دشمن، جنگ را اداره کند؛ این در حالی است که دشمن هم یک کشور نبود، بلکه همه قدرت‌های دنیا بودند. لذا اگر ما به وظیفه خودمان عمل کنیم، خدا به وعده خود عمل خواهد کرد.

گفتنی است بیست و دومین همایش کشوری دفتر ارتباطات فرهنگی، وابسته به مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) با عنوان «حوزه انقلابی و رسالت‌های آن» با همکاری نهادها و بخش‌های مختلف حوزوی، پنجشنبه هفتم بهمن ماه در مصلای قدس برگزار شد.

برای دریافت متن و صوت این جلسه اینجا را کلیک کنید!