این کتاب شرح و تفسیری است از استاد علامه آیتالله مصباحیزدی بر دعای چهلوپنجم صحیفه سجادیه که توسط حجتالاسلام والمسلمین عباس گرایی در 24 فصل تدوین و نگارش یافته، و به همت انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با 476 صفحه در قطع وزیری چاپ و منتشر شده است.
دعای چهل و پنجم صحیفه سجادیه، دعایی است که سیدالساجدین، امام زینالعابدین(علیهالسلام) به مناسبت وداع با ماه مبارک رمضان انشاء فرمودند.
حضرت استاد برای شرح فرازهای این دعای شریف و روشن شدن ارتباط بخشهای گوناگون دعای امام سجاد(علیهالسلام)، این دعا را به سه بخش تقسیم میکنند. این دعای شریف با ثنای خداوند متعال آغاز میشود که استاد علامه این بخش را در یازده فصل تحت عناوین زیر تفسیر کرده است:
رازگویی با بینیاز مهربان، قضا و قدر در نظام احسن، شکرگزاری بنده و شکرگزاری خداوند، رنجهای ظاهری و رحمتهای باطنی، بارگاه رحمت با دروازهای به نام توبه، پرسودترین معامله، مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم، دعوتهای الهی اسباب سعادت، رحمتهای معنوی، برترین شب در برترین ماه، خدایی که خیلی نزدیک است.
در بخش دوم، امام سجاد(علیهالسلام) به مناسبتِ وداع با ماه مبارک رمضان، ابتدا به توصیف این ماه میپردازند و سپس لحن حضرت تغییر میکند و خود ماه مبارک رمضان را مخاطب قرار میدهند و با لحنی که گویا با دوست محبوبی سخن میگویند در قالب بیست سلام با این ماه خداحافظی میکنند. بخش وداع با ماه مبارک رمضان در قالب شش فصل تحت عناوین زیر تفسیر شده است:
جایگاه و چرایی وداع با ماه مبارک رمضان، بزرگترین ماه خدا و عید دوستان خدا، گفتوگوی عاشقانه با ماه مبارک رمضان، انعکاس دلبستگیها در آینة ماه مبارک رمضان، لطایفی دربارة شب قدر، علم امام معصوم(علیهمالسلام).
امام سجاد(علیهالسلام) پس از سخن با ماه مبارک رمضان، دوباره روی سخن را به سوی خدای متعال کرده، حاجاتی را بیان میفرمایند که پایانبخش این دعای شریف است. این بخش نیز در هفت فصل تحت عناوین زیر شرح داده شده است:
ولایت خدا بر اهل ماه مبارک رمضان، آداب بندگی، نعمتهایی که میتوانند نقمت شوند، بلندپروازی حکیمانه در مقام دعا، توبة نصوح، لطایفی دربارة صلوات، فلسفة ذکر شریف صلوات.