علامه مصباح یزدی: اولین گام برای حفظ انقلاب، اصلاح اندیشه است

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: وقتی رهبری می‌فرمایند مسئولان باید انقلابی باشند، یا دانشگاه باید انقلابی باشد، یا حوزه باید انقلابی بماند، در واقع یك هشدار است. تأکید ایشان بر انقلابی ماندن، نشان می‌دهد که برخی افراد تغییر ماهیت داده، و انقلابی نیستند، یا در حال دور شدن از انقلاب هستند. قدم اول برای جبران این ضعف، تغییر فکر است؛ به ویژه با توجه به این‌كه پایه و اساس انقلاب ما ایدئولوژی و نگرش خاص نسبت به عالم هستی، زندگی و انسان بود.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی آثار حضرت آیت‌الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در جمع اساتید و مسئولان شورای مرکزی بسیج اساتید دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به این‌که دانشگاه آزاد، دارای نقاط متعدد قوت و نیز ضعف‌هایی است که باید برای تقویت نقاط قوت و هم‌چنین رفع کمبود‌ها، تلاش کرد، افزود: البته این کمبودها كمابیش در همه جا وجود دارد.

آیت‌الله مصباح یزدی ادامه داد: به نظر بنده همه کمبودها، سقوط‌ها، لغزش‌ها و مشکلاتی که در زندگی انسان وجود دارد به دوعامل اصلی باز می‌گردد و آن، عدم آگاهی و هوای نفس است.

وی با استناد به آیه‌ای از قرآن کریم اظهار داشت: برخی از مردم به خاطر جهل‌شان، کارهای اشتباهی انجام می‌دهند، در حالی که گمان می‌کنند که رفتارشان بسیار مطلوب و خوب است؛ در نظام ما نیز، چنین افرادی وجود دارند كه سوء‌نیتی ندارند و قصدشان خدمت است، اما اشتباه می‌کنند. این عده شاید کم باشند؛ اما گروه دوم که به نام دین و انقلاب و از روی هوای نفس و به خاطر رسیدن به منافع خود، به نظام ضربه می‌زنند، بیشتر هستند.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با بیان این‌که در مواجهه با گروه اول که از روی جهالت با رفتارهایشان ضربه به اسلام و انقلاب می‌زنند، باید آنها را آگاه کرد، ادامه داد: این گروه، سوء‌نیتی ندارند و اصلاح آنها دشوار نیست؛ چون اگر متوجه شوند که كارشان اشتباه است، خودشان تغییر رفتار می‌دهند. اما مشکل، گروه دوم هستند که تمایلی به پیمودن راه مستقیم ندارند البته همه این افراد مانند هم نیستند؛ برخی از ایشان را می‌توان با اندكی ملاطفت جذب كرد و جلوی خرابکاری آنها را گرفت؛  اما عده‌ای از ایشان كه تعدادشان اندك است، واقعا مصداق كسانی هستند كه خداوند متعال در قرآن از آنها با عنوان «شیاطن انس» یاد می‌کند. این گروه به هیچ وجه هدایت نمی‌شوند و قصدشان ضربه زدن به اسلام و نظام است. تنها راه مقابله با این گروه، مبارزه است.

وی افزود: اما بخش دیگری از این گروه که اکثریت ایشان‌اند، کسانی هستند که در اثر ضعف فرهنگی و نقص تربیتی به خودخواهی، خودمحوری و دنیاگرایی مبتلا گردیده، و منشأ فساد در جامعه شده‌اند. این گروه با اصلاح وضعیت فرهنگی و جبران نقایص تربیتی قابل علاج هستند، و اگر گفته شود عمده‌ترین گروه هدف انبیاء در جامعه، این گروه بوده‌اند، سخن گزافی نیست.

این استاد برجسته حوزه علمیه قم ضمن با اشاره به این‌که توقع پیشگیری از همه فسادهای جامعه با جبران ضعف‌های فرهنگی و تربیتی انتظاری بی‌جاست، ادامه داد: اما می‌توان این ضعف‌ها و نواقص را كاهش داد و جلوی شیوع بیشتر آنها را گرفت. لذا باید افراد مؤثری در این زمینه تربیت شوند.

وی با اشاره به تأثیر انقلاب اسلامی در تربیت انسان‌های صالح اظهار داشت: حضرت امام(ره)  بیش از نیم قرن پیش، به تنهایی حرکتی را شروع کرد كه از عهده هزاران متخصص کارکشته برنمی‌آمد. او نه به كمك حزب و طرفدار و ثروت، بلكه فقط با سرمایه اخلاص، قدم به عرصه گذاشت و کاری کرد، کارستان؛ کاری که اثراتش در این کشور محصور نماند، و نورش به اقصی نقاط عالم نیز تابید. امروز در هر جای دنیا نوری از اسلام و استكبارستیزی ببینید، متأثر از انقلاب اسلامی است که امام راحل(ره) آن را به پا کرد، و البته هنوز قدر و اهمیت این انقلاب به خوبی درک نشده است.

آیت‌الله مصباح یزدی ادامه داد: باید توجه داشته باشیم كه نسلی که امام(ره) آنها را تربیت کرد، به تدریج از دنیا می‌روند؛ اما جای آنها را چه کسی باید پر کند؟ روشن است كه باید کسانی تربیت شوند که نه فقط جای گذشتگان را پر کنند، بلکه کامل‌تر از آنها باشند؛ چون در زمان امام(ره) این انقلاب هنوز در ابتدای راه بود، اما امروز با گذشت 40 سال از پیروزی انقلاب، تکمیل آن دشوارتر است. حال، سئوال این است که غیر از مراکز علمی چه فرد یا نهادی عهده‌دار تربیت نسل جدید است؟

استاد برجسته حوزه علمیه خاطر نشان كرد: یكی از مراکزی که  از ابتدای تأسیس مایه امید برای این نظام بود، دانشگاه آزاد اسلامی است؛ چون در آن زمان دانشگاه‌های دولتی هنوز تحت اداره و اشراف تربیت‌شدگان رژیم گذشته بود؛ اما دانشگاه آزاد اسلامی تحت نظر افراد انقلابی آغاز به كار كرد.

وی افزود: اما نباید فراموش كنیم با از میان رفتن نسل قبلی تدریجاً شرایط تغییر كرده و ارزش‌ها سیر نزولی یافته است و متأسفانه آثار تنزل فرهنگی در کشور مشهود است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در ادامه گفت: آیا در ابتدای پیروزی انقلاب احتمال می‌دادید که كسانی رسماً پیشنهاد مذاكره بی قید و شرط با رئیس جمهور آمریکا را مطرح كنند؟! در حالی كه همه مردم شعار مرگ بر آمریكا را مثل تکبیر بعد از نماز، لازم می‌دانند، عده ای که بعضی از آنها سابقه فعالیت‌های انقلابی داشتند به خود جرأت می‌دهند كه بگویند در مقابل آمریكا كه دشمن‌ترین دشمنانِ این نظام است، دست‌ها را بالا ببریم!

وی افزود: اگر بخواهیم شرایط تغییر كند و جامعه فعلی شبیه انقلابیون نسل اول برای ادامه راه آنها و پیروی از رهبر خود عهد و پیمان ببندد، باید چه کنیم؟ آیا راهپیمایی و شعار دادن كافی است؟

علامه مصباح یزدی با اشاره به این که تغییر فرهنگی بسیار کند صورت می‌گیرد، خاطر نشان کرد: وضع امروز جامعه ما حاصل روندی چهل ساله است که آرام آرام شكل گرفته است، و برای اصلاح نواقص فرهنگی موجود نیز چند دهه وقت لازم است؛ ولی به شرط این که برنامه صحیحی برای این كار داشته باشیم.

استاد برجسته حوزه علمیه قم ادامه داد: قدم اول در این مسیر آن است که از نظر فکری باور کنیم که تفکر امام(ره) صحیح بود. متأسفانه بخشی از مشکلات فعلی جامعه ما ناشی از این است كه  كسانی معتقدند كه امام(ره) هم اشتباه کرد و اگر از ابتدا با آمریکا، و حتی قبل از آن، با شاه مذاکره می‌کرد، ما امروز این مشکلات را نداشتیم! همین افراد هستند كه می‌گویند مردم خسته‌اند و طرفداران امام(ره) کم شده‌اند.

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان این‌که راهکار تغییر وضع موجود در این فرمایش مقام معظم رهبری خلاصه می‌شود که باید انقلابی باشیم و انقلابی بمانیم، اظهار داشت: زمانی كه رهبری می‌فرمایند مسئولان باید انقلابی باشند، یا دانشگاه باید انقلابی باشد، یا حوزه باید انقلابی بماند، در واقع یك هشدار است. تأکید ایشان بر انقلابی ماندن، نشان می‌دهد که برخی افراد تغییر ماهیت داده، و انقلابی نیستند، یا در حال دور شدن از انقلاب هستند. قدم اول برای جبران این ضعف، تغییر فکر است؛ به ویژه با توجه به این‌كه پایه و اساس انقلاب ما ایدئولوژی و نگرش خاص نسبت به عالم هستی، زندگی و انسان بود.

آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به این که تکیه کلام حضرت امام(ره) به عنوان بنیان‌گذار نظام اسلامی، همیشه اسلام بود، خاطر نشان كرد: شاید زمانی كه امام(ره) می‌گفت اسلام در خطر است، خیلی از ما متوجه منظور ایشان نمی‌شدیم! کجای اسلام در خطر بود؟ مردم نماز می‌خواندند؛ عزاداری می‌کردند؛ حتی خود شاه به حج می‌رفت و عکس‌های در حال احرام او در ادارات نصب شده بود؛ نماز جمعه خوانده می‌شد؛ امام جمعه تهران را هم شاه تعیین می‌کرد.  کجای اسلام در خطر بود كه امام چنین هشداری می‌داد؟

وی ادامه داد: این كه دیگران برای اسلام احساس خطر نمی‌کردند، حاكی از آن است كه اسلام را ناقص و اشتباه فهمیده بودند. آن‌ها تصور می‌کردند که اسلام منحصر در برخی رفتارهای ظاهری است؛ اما امام (ره) نگاه عمیقی داشت و می‌فهمید اینها ظواهر اسلام است و باطن آن در حال از دست رفتن است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: امروز هم بسیاری از مؤمنین ما نگاهشان به اسلام همان نگاه قبل از انقلاب و منحصر در نماز و روزه و عزاداری است و روح اسلام و حقیقت آن را فراموش كرده‌اند.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم تأكید كرد: اگر بخواهیم انقلابی باشیم، ابتدا باید فکر اسلامی را در خود تقویت کنیم؛ باید بدانیم فقط ایجاد تغییرات ظاهری در سطح جامعه مشکل را حل نمی‌کند؛ زیرا هر منافقی می‌تواند ظواهر را رعایت کند. ما باید فکر خود را اصلاح کنیم؛ باید بدانیم چرا آفریده شدیم، به کجا باید برویم، و چه وظیفه‌ای داریم؟

آیت‌الله مصباح یزدی خاطر نشان کرد: متأسفانه هم در حوزه و هم در دانشگاه، در این زمینه ضعف‌های جدی داریم، و نه از فقه و اصول حوزه به تنهایی این مسائل بنیادین و ریشه‌ای، پاسخ داده می‌شود، و نه علوم انسانی دانشگاه‌ها راه حلی برای این مسایل دارند.

وی با اشاره به این که مباحث پیش‌بینی شده برای دوره «طرح ولایت» در شش محور به بنیادی‌ترین مسائل فکری جامعه پاسخ می‌دهد، افزود: معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی، انسان‌شناسی، شناخت ارزش‌ها، خودسازی و جامعه‌سازی محور‌های این طرح هستند و این بحث‌ها به صورت یك زنجیره مرتبط با هم تدوین و مكرراً برای دانشجویان ارایه شده، كه تأثیرات برگزاری این طرح در دانشگاه‌های مختلف فوق تصور بوده است.

وی با اشاره به این که در مجموعه مباحث «طرح ولایت» نظام فکری ـ معرفتی اسلام ارایه شده است، اظهار داشت: برگزاری چنین دوره‌هایی، راه حل مناسبی برای ایجاد شناخت صحیح است که مقدمه و قدم اول در تربیت نسل بعد از انقلاب به شمار می‌رود.

آیت‌الله مصباح یزدی ارائه  یك الگوی عملی مانند امام حسین‌(علیه‌‌السلام) و اولیای الهی، و رفتار مناسب اساتید با شاگردان را از دیگر مواردی دانست که برای تربیت و اصلاح افراد نیاز است، و افزود: اگر این تربیت درست صورت بگیرد، جامعه ما  انقلابی خواهد ماند؛ اما اگر نگرش ما همانند نگرش مادی سایر مردم دنیا باشد، این تفاوت که بر اساس عادت چند رکعتی نماز بخوانیم، اثری در تربیت صحیح نخواهد داشت.

وی تأكید كرد: با اصلاح فکر، ارائه الگوهای صحیح از سیدالشهدا(علیه‌السلام)، سایر اولیاء و افراد انقلابی، و با التزام عملی به دستورات دینی، این انقلاب باقی خواهد ماند و ـ‌ان‌شاءالله‌ـ زمینه ظهور حضرت مهدی ـ‌عجل الله فرجه‌ـ نیز فراهم می‌شود.

گفتنی است دیدار جمعی از اساتید و مسئولان شورای مرکزی بسیج اساتید دانشگاه آزاد اسلامی با علامه مصباح، 31 خردادماه سال جاری در محل مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد.

انتهای پیام/