علامه مصباح یزدی: آیا می‌دانیم که هر لحظه که از نعمت‌های بی‌نهایت الهی دور باشیم، چه‌قدر ضرر کرده‌ایم؟!

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی آثار حضرت آیت‌الله مصباح یزدی، ایشان در مراسم اختتامیه نیمه اول دوره غیرمتمرکز طرح ولایت، یادآوری نعمت‌های خدا را یکی از شیوه‌های قرآن كريم برای هدایت، و تعلیم و تربیت مردم معرفی کرد، و گفت: خداوند پس از  تذكر  اين نكته گاهی می‌فرماید: «أَفَلا تَشْکُرونَ؛ آیا نمی‌خواهید شکر کنید؟» اما گاهی مسئله را به صورت جدي‌تری مطرح كرده و می‌فرماید: «لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزیدَنَّکُمْ وَلَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابی لَشَدیدٌ؛ در مقابل این نعمت‌ها یا شکر می‌کنید یا کفران نعمت؛ اگر شاکر باشید، نعمت‌تان را زیاد خواهم کرد، اما اگر کفران نعمت کنید، قطعا عذاب من شدید است.»

وی ضمن توضیح علت تأکید خداوند بر شکر نعمت‌ها، ادامه  داد: در این‌جا سؤالاتي از اين قبيل مطرح می‌شود که چرا خداوند این نعمت‌ها را به ما داده است؟ از اعطای این نعمت‌ها چه هدفی داشته است؟ خداوند که احتیاجی به تشکر کردن ما ندارد، چرا از ما می‌خواهد که شکرگذار باشيم و چرا فرموده اگر شکر نکنید دچار عذاب شدید الهی می‌شوید؟

استاد اخلاق حوزه علمیه قم براي پاسخ به اين سؤالات گفت: خداوند رحیم است و از خوبی اوست که به ما نعمت‌هایی را می‌دهد. وجوب شکر کردن هم برای این است که خود ما ترقی کنیم؛ اما این‌که برای ناسپاسی عذاب گذاشته، برای تعادل بین ثواب و عقاب است. یعنی اگر با توجه به اختیار داشتن انسان، ‌انتخاب شکر، جزای مثبت دارد، باید انتخاب ناشکری نیز جزای منفی داشته باشد تا تعادلی در نتیجه رفتارهای اختیاری ما ايجاد شود و انگیزه‌ای برای انتخاب هر يک از طرفین وجود داشته باشد.

وی با اشاره به نعمت‌‌های مختلفی که پيرامون ما را احاطه کرده‌، به مقایسه این نعمت‌ها پرداخت، و افزود: همه نعمت‌های دنیایی برای این است که بهره‌ای از ‌آن‌ها در این دنیا داشته باشیم و فرصت استفاده ما از آن‌ها نهایتاً تا پیش از مرگ‌مان است. اما نتیجه برخی نعمت‌ها بی‌نهایت است و برکت‌ آن‌ها تنها برای عمر دنیای ما نیست.

آیت‌الله مصباح یزدی درباره نعمت‌هایی که نتیجه بی‌نهایت را برای انسان رقم می‌زند، گفت: خداوند به ما نعمتی‌هايي داده که اگر به درستي از آنها استفاده کنیم، فایده بی‌نهایت دارد. حال چه مقدار باید شکر چنین نعمت‌هايي را به جا بياوريم؟ روشن است که شکر يك لحظه از این نعمت‌ها را هم نمی‌توانیم به جا بیاوریم؛ پس در مقابل نعمتی که اثرش بی‌نهایت است چه کار باید بکنیم؟

استاد حوزه علمیه قم در ادامه با ذکر چند سؤال درباره این نعمت‌ها افزود: اولین سؤال این است که آیا اساساً نعمتی وجود دارد كه ما بتوانيم به آن دسترسي پيدا كنيم و از آن بهره‌مند شويم و فایده‌اش بی‌نهایت باشد؟ ما كه مسلمان هستیم مي‌گوییم بله؛ چنین نعمتي وجود دارد. چون قرآن صریحاً به نعمت بی‌نهایت بهشت اشاره کرده است.

وی دومین پرسش را چگونگی به دست‌آوردن این نعمت عنوان كرد، و گفت: بر اساس قرآن و روایات مي‌توانيم فی‌الجمله بگوییم دست‌یابی به این نعمت‌ها هم امکان‌پذیر است و راه آن عمل به دستورات قرآنی است.

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ضمن بیان این حقیقت که هیچ كميت محدودی قابل مقایسه با بی‌نهایت نیست، ادامه داد: اما سؤال این‌جاست که ما برای رسیدن به این نعمت بی‌نهایت الهی چقدر زحمت می‌کشیم؟! آیا می‌دانیم که هر لحظه که از اين نعمت بی‌نهایت دور باشیم، چه‌قدر ضرر کرده‌ایم؟! تصور کنید نعمت بی‌نهایتی را بیابيم که براي ما تا آخر عمر روزانه ميلياردها سود داشته باشد، آيا در این صورت چنین چیزی را رها می‌کنيم؟! روشن است که رها کردن چنین نعمتی منطقی نیست؛ اما اکثر انسان‌ها در عمل این نعمت را ناديده مي‌گيرند.

وی در پاسخ به این پرسش که اگر من تصمیم گرفتم که از چنین نعمت بی‌نهایتي بی‌بهره نباشم، چه کار باید بکنم؟ گفت: اول باید گاه و بی‌گاه به خود يادآوري كنم که رسیدن به نعمتی که ثمره‌ بی نهایت دارد امكان‌پذير است. به عبارت دیگر به خودم بفهمانم که چنین نعمتي وجود دارد و می‌توان به آن رسید. در مرحله بعد باید به دنبال مسیری باشم که بتوانم از این نعمت بهره‌مند شوم و سپس اين انگیزه را در خودم تقویت کنم که مرا وادار به پایداری در این مسیر کند. اگر هم چیزی مانع حرکت به سوی این نعمت است، آن را از سر راه بردارم تا بتوانم در این مسیر پیش بروم.

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به این واقعیت که گاهی انسان مطالبي را می‌داند، اما طبق آنها رفتار نمی‌کند، به بیان علت این مسئله پرداخت، و خاطر نشان كرد: اولین عامل این مشكل شناخت ضعیف است. پس اگر بخواهیم مسیر حرکت به سوی نعمت الهی را رها نکنیم، لازم است معرفت و شناختمان نسبت به این مسیر را زیاد کنیم و هم‌چنين از عاقبت منفی رفتن به مسیر غلط نيز آگاه شويم. گام دوم این است که آدمی خودش را از عادت‌های منفی که مبتلا به آنها شده است، برهاند. اعتیاد به رفتار‌های غلط انسان را از عمل به دانسته‌هایش باز می‌دارد. سومین مرحله رها شدن از محیطی است که مرا به سمت دیگری سوق می دهد و از نعمت بی‌نهایت الهی دور می سازد. چون ويژگي افراد و شرايط موجود در بعضي از محيط‌ها به‌گونه‌اي است که توجه آدمی را بيشتر به دنیا و ماديات جلب مي‌كند. روشن است که چنین فضایی باعث می‌شود که انسان، گرچه می‌داند که این‌ها نعمت اصلی نیست، اما باز بیشتر به سمت آنها برود.

وی در پایان این‌گونه نتیجه‌گیری کرد که ناآگاهي نسبت به نعمت، نشناختن مسیر رسیدن به نعمت، نداشتن انگیزه قوی براي رفتن به سوي نعمت، و انس گرفتن به لذت‌های زود گذر مانع رسیدن آدمي به نعمت‌های بی‌نهایت الهی هستند‌. لذا ما باید سعی کنیم تا جایی که توان داریم وظیفه خود را بهتر بشناسیم و موانع را برطرف کنیم. در اين صورت است كه می‌توانیم امیدوار باشیم که به لطف خدا و توجهات اهل‌بیت‌علیهم‌السلام در پيمودن مسیر صحیح موفق باشيم.

لازم به ذکر است مراسم اختتامیه نیمه اول دوره غیرمتمرکز طرح ولایت در تاریخ پانزدهم شهریورماه سال جاری(1399) به صورت مجازي در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و مراكز مجری این دوره برگزار شد.