اخلاق سياسی و سياست اخلاقی
اخلاق سیاسی و سیاست اخلاقی
رقعی، شومیز، 354 صفحه، چاپ اول 1402.
این کتاب حاصل تقریر بخشی از مباحث دروس اخلاق استاد فرزانه، حضرت آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی است كه در سال 1396 در دفتر مقام معظم رهبری ارائه شده است، و توسط حجت‌الاسلام آقای محمدعلی محیطی اردکان تدوین و نگارش و به همت انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) منتشر شده است.
نوشتار حاضر که با هدف تبیین رابطه اخلاق و سیاست از منظر اسلام، تهیه و تدوین شده و در 23 گفتار سامان یافته است.
بین وظایف اخلاقی و وظایف سیاسی چه ارتباطی برقرار است؟ و اگر بین رفتاری سیاسی و رفتاری اخلاقی تزاحم رخ داد، کدامیک ترجیح می‌یابد؟ در جوامع اسلامی تا چه اندازه لازم است به لحاظ اجرایی به ارزش‌های اخلاقی توجه کرد؟
یکی از نیازهای فکری زندگی روزمره جهان اسلام، رابطه اخلاق و سیاست است که از جنبه‌های مختلف فلسفی، مذهبی و اجرایی اهمیت دارد. آیت‌الله مصباح طبق شیوه منطقی و همیشگی طرح مباحثش، در گام نخست، به مفهوم‌شناسی «اخلاق»، «سیاست» و «اسلام» پرداخته است. سپس دیدگاه‌های مختلف درباره رابطه اخلاق و سیاست را مطرح و بررسی کرده است. بررسی ارزش اخلاقی سیاست از منظر اسلام و توجه به نقش دین در شناخت مصلحت و دستیابی انسان به آن، چراغ راه دستیابی به مهم‌ترین وظیفه حکومت اسلامی، یعنی رفع نیازهای معنوی مردم شده و با تعیین هدف نهایی سیاست‌ورزی تکلیف تزاحم در اهداف و مصالح نیز روشن شده است.
بررسی ارکان سه‌گانه سیاست (قانون، مجری، مردم) از منظر اسلامی، حق ناتوانان و مستضعفان در حکومت اسلامی، منشأ الهی همه حقوق، حقوق متقابل خدا و بندگان، حقیقت رابطه بین زمامدار و مردم در مکتب اسلام، حقوق و وظایف متقابل مردم و زمامدار از نگاه امیر مؤمنان‌علیه‌السلام، مبنای حکومت و ولایت از منظر حضرت علی علیه‌السلام و تحلیل صبر و سعی آن امام همام علیه‌السلام برای حفظ اسلام، ویژگی‌های حاکم اسلامی و وظایف او از نظر حضرت علی علیه‌السلام، فضای حاکم بر جامعه اسلامی در زمان ایشان، برخورد با مسائل اجتماعی بر اساس موازین عقل و شرع، نحوه برخورد امیر مؤمنان علیه‌السلام با گروه‌های مختلف مردم و نقش مردم در حکومت از دیگر مسائل مهمی است که در این اثر به منظور تبیین رابطه اخلاق و سیاست در مکتب اخلاقی اسلام بررسی شده است.
