نقد و بررسى مکاتب اخلاقى

نقد و بررسى مکاتب اخلاقى

وزیری، گالینگور، 368 صفحه، چاپ اول 1384، چاپ پنجم 1394.

كتاب حاضر، مجموعه درس‌های حضرت استاد درباره فلسفه اخلاق است كه توسط جناب حجت‌الاسلام آقای احمدحسین شریفی نگارش یافته و به همت انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) چاپ و منتشر شده است. این كتاب كه در سه بخش و یك نتیجه‌گیری تدوین شده، مكمل بحث‌های مطرح شده در كتاب «فلسفه اخلاق» معظم‌له می‌باشد.

این كتاب در ابتدا به دسته‌بندی مكاتب و نظریات اخلاقی پرداخته و براساس آن، بخش‌های دیگر را سامان داده است. بخش‌های سه‌گانه این كتاب شرح و توضیح مكاتب غیرواقع‌گرا، واقع‌گرای طبیعی، و مكاتب واقع‌گرای مابعدالطبیعی است. با توجه به موضوع هر بخش‌، هر فصل از كتاب به تاریخچه پیدایش یك مكتب اخلاقی، اصول و مبانی آن و توضیح مفاهیم كلیدی آن مكتب، اشاره می‌كند، و در نهایت با نمایش مختصات كلی، آن مكتب را به آوردگاه بررسی و نقد فرامی‌خواند و ابعاد، نقاط قوت و ضعف آن را بیان می‌دارد.

از این جمله می‌توان به بررسی و نقد مكاتبی چون: احساس‌گرایی، توصیه‌گرایی، جامعه‌گرایی، قراردادگرایی، لذت‌گرایی، سودگرایی و ... اشاره كرد. در پایان نیز در فصلی مشروح، نظریه اخلاقی اسلام را، با اشاره به جایگاه عقل، تجربه و وحی در حكم اخلاقی، معیار ارزش‌گذاری افعال اخلاقی، نقش اختیار و انتخاب آگاهانه در ارزش اخلاقی و بیان اصالت روح و مراتب طولی و عرضی آن، نقش نیت در تكامل نفس و نیز توضیحاتی درباره انتزاعی دانستن مفاهیم اخلاقی و اخباری دانستن حقیقت جمله اخلاقی، شرح می‌دهد. در بخش نتیجه‌گیری هم عناصر اصلی نظریه اخلاقی اسلام، معنای قرب به منزله كمال نهایی انسان، و ویژگی‌های نظام اخلاقی اسلام بیان می‌شود.