علامه مصباح یزدی: بندگی خدا، رمز پیروزی است

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی آثار حضرت آیت‌الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در جمع تعدادی از دانش پژوهان شعبه شیراز این مؤسسه و برخی مسئولان دانشگاه‌های شیراز ضمن تقسیم‌بندی مهم‌ترین گزاره‌های لازم برای شناختن وظیفه، اظهار داشت: بخش اول این گزاره‌ها مربوط به مسائل بنیادین است؛ از جمله این که ما غیر از امور مادی چه نیازی به اموری داریم كه با عقل و دل سر و کار دارد؟ اگر ما درآمد مناسبی داشته باشیم و حکومت عادلانه‌ای هم وجود داشته باشد که امور جامعه را با تدبیر اداره كند و وسائل زندگی و راحتی مردم را فراهم کند، چه ضرورتی دارد كه دینی در کار باشد، و بدون دین چه مشکلی برای جامعه و افراد آن به وجود خواهد آمد؟ به عبارت  ساده‌تر، دین چه کارکردی در زندگی بشر دارد؟

علامه مصباح یزدی با اشاره به برخی جواب‌های سطحی به این سؤالات بنیادین، گفت: گاهی به عنوان نمونه از کشوری مثل سوئیس نام برده می‌شود که با هیچ كشوری سر جنگ ندارد، اغلب مردمش هم آزادانه و در رفاه كامل زندگی می‌کنند؛ هرچند ممكن است افراد اندكی هم در این كشور مرتکب جرم بشوند. واقعاً چه اشکالی دارد که با مدیریت عقلانی رفاه و عدالت برای افراد جامعه فراهم شود، در عین حال اگر کسی هم تمایل داشت، بتواند به مسائل دینی خود نیز بپردازد؟

وی در ادامه گفت: در مواجهه با این  سؤال این پاسخ سطحی که بدون دین، عدالت برقرار نمی شود، پاسخ قانع کننده‌ای نیست.

استاد حوزه علمیه قم با بیان این که پاسخ هر سؤالی باید با متد خاص مربوط به آن باشد، اظهار داشت: حال باید ببینیم در پاسخ به این سؤال باید از کدام یك از روش‌های عقلی، نقلی یا تعبدی استفاده کنیم؟ آیا می‌توان از مسایل دینی برای اثبات دین استفاده کرد؟ این، خود مسأله‌ای است که باید ابتدا در معرفت‌شناسی و ضمن بررسی شیوه‌های شناخت مورد بحث قرار گیرد، تا بر اساس نتیجه آن جوابی قانع کننده برای سؤال اصلی در سطوح مختلف یافته شود.

وی افزود: این مسأله هنوز برای بسیاری از افراد جامعه ما حل نشده، و تعداد اندکی هستند که پاسخ روشنی برای آن یافته‌اند. از همین رو حل این مسأله، اولین وظیفه‌ای است که بر عهده قشر مؤمنِ فرهیخته است. چون تا زمانی كه مسائل بنیادینی مانند این حل نشود، نمی‌توان پاسخی مستحکم و ریشه‌دار برای بسیاری از سؤالات و شبهات موجود در ذهن اقشار مختلف جامعه ارائه کرد.

علامه مصباح یزدی با اشاره به این که علوم انسانی سبب پیدایش تحولات در تمدن‌ها و پیشرفت جوامع شده و می‌شوند، اظهار داشت: در كنار علوم تجربی كه غالباً عامل حركت جامعه هستند، علوم انسانی، علومی مبنایی هستند که جهت حرکت انسان‌ها را مشخص می‌کنند؛ هم‌چنان‌كه یك خودرو با داشتن سوخت امكان حرکت را خواهد داشت؛ اما این فرمان خودرو است که به حرکت آن جهت می‌دهد.

وی افزود: جامعه غربی بر اساس علوم انسانی مورد پذیرش خود، جهت حركتش را مشخص كرده، اما ما معتقدیم این جهت اشتباه است.

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به بخش دوم گزاره‌های مورد نیاز برای شناختن وظیفه، گفت: فرض كنیم كه مسائل بنیادینی كه گفته شد، برای ما حل شده است؛ اما با وجود تفكر برتری قدرت‌ كشورهای سلطه‌گر در همه زمینه‌ها بر دیگر كشورها، که متأسفانه اکثر دنیا را فرا گرفته است و اغلب مردم را به خودباختگی در برابر قدرت‌های برتر وامی‌دارد، اگر در مقام عمل بخواهیم مصالح جامعه را پیاده كنیم، از كجا باید آغاز كنیم؟

وی در ادامه گفت: به عنوان مثال، بعد از گذشتن قریب به 40 سال از پیروزی انقلاب اسلامی، و تقدیم هزاران شهید، و با وجود علمای بزرگی در گذشته و حال در شهری مثل شیراز، از جمله اخوان حائری رحمها‌الله، خود شما، كه به عنوان تعدادی اندك از دلسوزان شهرتان در صدد آموختن و آموزش مبانی بنیادین اندیشه اسلامی بر آمده‌اید، با چه موانع و مشكلاتی مواجه هستید؟

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با تأكید بر لزوم هم‌افزایی و مدیریت توانمندی‌ها و امكانات گروه‌ها و اقشار مختلف برای پاسخ‌گویی به نیازهای فكری جامعه، اظهار داشت: اما این سؤال مطرح است که این هم افزایی و مدیریت چگونه باید انجام شود؟ این كار از همان ابتدای انقلاب اسلامی، بلکه قبل از پیروزی انقلاب توسط شهید بهشتی آغاز شد؛ اما بعد از 40 سال هنوز ابهامات فراونی وجود دارد و ما نقشه و طرح مشخصی برای پیمودن این مسیر نداریم.

وی ادامه داد: ما باید بیندیشیم كه چگونه می‌توان با هم‌افزایی، نواقص را رفع، و نتایج تحقیقات را اصلاح و تکمیل كرد.

استاد اخلاق حوزه علمیه با تأكید بر این‌كه روح انقلاب اسلامی، فرهنگ است‌، خاطر نشان کرد: حقیقت این است كه ما با تجربه 40 ساله‌ای که داریم، در مواجهه با احجم انبوه مشكلات پیش رو به یأس و ناامیدی مبتلا می‌شویم. اما اسلام به ما می‌آموزد كه این مشکلات نباید موجب شود كه ما دست از تلاش و كوشش برداریم.

آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به سنت خداوند متعال در خصوص وجود نیروی متضاد با نیروی حق، اظهار داشت: ما باید توجه داشته باشیم كه هر گاه در راه صحیح قدم برداریم، همواره شیاطین در مقابل ما خواهند بود و با وجود این شیطان در جبهه مقابل است که امکان رشد برای انسان فراهم می‌شود.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با استناد به آیات متعددی از قرآن کریم، تأكید كرد: خداوند فرموده که شیطان بر شما سلطه‌ای ندارد و اگر کسی در راه خدا تلاش کند، خداوند نیز او را یاری می‌کند. بر همین اساس اگر در مسیر اطاعت از خداوند قدم بردارید، همان خدا، تمام نقشه‌های شیطان را نقش بر آب می‌کند.

آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به نمونه‌هایی از امدادهای الهی، گفت: قدرت فرعون به اندازه‌ای بود که می‌گفت: أَنَا رَبُّکُم الأَعْلی؛ اما خداوند طفل شیرخواره‌ای را از طریق نهر آبی به خانه او فرستاد، تا در دامان خودش بزرگ شود و ریشه سلطنت او را بکند.

وی ادامه داد: در جنگ بدر نیز مسلمانان در اوج ذلت و ضعف بودند و نه تنها به اندازه همه افراد مرکب سواری نداشتند، بلكه شمشیر و سلاح جنگی نیز برای همه نبود؛ اما همین سپاه ضعیف در مقابلِ سپاهی ثروتمند، کارآزموده و مجهز به همه امکانات، به عزت و پیروزی رسید و تدریجاً بر تمام کشور تسلط یافت.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، اظهار داشت: شرط نصرت الهی این است که بخواهید اراده خدا را تحقق ببخشید و او را بندگی کنید. اما اگر بخواهید بنده هوی و هوس خود باشید، شما هم مانند دیگران خواهید شد. بنا بر این، صادقانه بندگی کنید و خدعه‌ای در کارتان نباشد و بدانید خداوند به شما کمک می‌کند.

این مفسر قرآن با استناد به آیات دیگری از قرآن كریم، خاطر نشان كرد: دشمنان برای مقابله با شما دائماً توطئه می‌کنند؛ اما خداوند هم در برابر نقشه‌هایشان مکر می‌کند و همه آنها را به نابودی می‌کشاند. ما مسلمانان نباید فریفته زرق و برق چند روزه آنها شویم. اگر ما نصرت واقعی الهی را می‌خواهیم، باید به فکر یاری دین خدا باشیم و در مقابل دشمنان، خودباخته نشویم؛ اما به خودمان هم مغرور نباشیم.

آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به این که در روانشناسی امروزی اعتماد به نفس، جای اعتماد به خدا را گرفته است، گفت: باید اعتماد به نفس به این معنا را کنار گذاشته و به خدا اعتماد کنیم و بدانیم خدا بخل ندارد كه نعمت و نصرتش را از ما دریغ کند؛ پس اگر در كشاكش روزگار کم آوردید، بدانید جایی در بندگی کم گذاشته‌اید. اما اگر واقعاً خدا را بندگی کردید، نباید هرگز احساس شکست کنید.

علامه مصباح یزدی تأكید كرد: خداوند تکلیف سخت و خارج از توان از شما نخواسته است. البته گمان نکنید كه طاقتتان اندک است؛ نعمت‌های خدا و نصرت‌های الهی را ببینیم و حركت را از نقطه مناسبی شروع کنیم و نقشه راهی برای ادامه مسیر داشته باشیم؛ خداوند ابزار این كار را که عقل و دین  به ما عطا كرده، و علاوه بر آن، وعده نصرت نیز داده است.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با اشاره به این که هیچ کس به اندازه خداوند نسبت به ما دلسوز و مهربان نیست، خاطر نشان کرد: همین خدا، نصرت و پیروزی را تضمین کرده است؛ مشروط به این که او را بندگی کنیم. آیا تئوری بهتر از این در عالم پیدا می‌کنید؟ ما امیدوار‌کننده‌ترین مکتب را داریم؛ پس، باید بنا را بر این بگذاریم که راه را بهتر بشناسیم، و با هم‌افزایی با یك‌دیگر و توکل به خداوند بدانیم پیروزی با ماست.

گفتنی است دیدار جمعی از دانش پژوهان شعبه شیراز مؤسسه آموزشی و پژهشی امام خمینی‌(ره) و برخی از مسئولان دانشگاه‌های استان فارس با علامه مصباح یزدی، پنجشنبه، پنجم بهمن‌ماه سال‌جاری در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌(ره) برگزار شد.

انتهای پیام/