طرح گفتوگوى تمدنها با جهتگیرى عمدتا سیاسى، در چند سال اخیر دوباره مطرح شده است، و سال 2001 به این عنوان نام گرفت. آنچه قدرتهاى مسلط و صحنه گردانان بینالمللى از این طرح، با ظاهر زیبا و عنوان موجّهش، در نظر داشتند، گشودن پنجرهاى جدید بود براى بازگشت فرهنگى، و باز یافتن جاى پایى كه با پیروزىِ انقلاب عظیم اسلامى از دست داده بودند. این در حالى است كه اندیشه داد و ستد فرهنگى ـ علمى در میان صاحبان فكر و حقیقتجویان، از ایدههاى مورد تأیید و تأكید اسلام و پیشوایان معصوم دین بوده و سیره عملى ایشان، گواهى صادق بر این ادعاست. در جریان این تبادل نظرها و اندیشههاست كه حقیقت رخ مىنُماید و برترى اسلام كه حامل نابترین حقایق و ترجمان كاملترین آموزههاست بر جویندگان حق آشكار مىشود. انقلاب اسلامى ایران نیز، كه ادامه دهنده راه امامان علیهم السلام است، از منادیان چنین گفتوگوى حقطلبانهاى میان اندیشمندان ادیان و فرهنگها بوده است، كه نمونه آن را مىتوان در پیام تاریخى و مهم حضرت امام خمینى رحمۀ الله به رهبر شوروى سابق، میخائیل گورباچف، مشاهده كرد. همچنین پیام ارزشمند مقام معظم رهبرى، حضرت آیتاللّه خامنهاى، دام ظلهالعالى، به اجلاس هزاره ادیان را مىتوان منشور گفتوگوى ادیان به شمار آورد. بر این اساس، مبلغان و
دانشمندان دینى و فرزانگان فرهنگى جمهورى اسلامى نقش بسزایى در رساندن پیام اسلام و انقلاب و شناساندن تمدن درخشان اسلامى به جهانیان داشته و دارند. در این میان به جرأت مىتوان گفت استاد فرزانه، حضرت آیتاللّه مصباح یزدى، همواره براى شناساندن اسلام ناب محمدى صلی الله علیه و آلهو رساندن پیام انقلاب اسلامى به زبانى قابل فهم براى قشرهاى گوناگون مردم و پیروان ادیان مختلف در سرتاسر جهان، پیشتاز بوده است. ایشان با قلم و بیان خود این رسالت بزرگ را به شایستگى انجام داده و با طرح دیدگاههاى ناب اسلامى، راه صحیح براى شناساندن دین و تمدن اسلامى را متناسب با هر منطقه از جهان باز نموده است.
این نوشتار در واقع گوشهاى از پهنه عظیم فعالیتهاى فرهنگى و تبلیغى ایشان در سفرهاى خارج از كشور است كه تقدیم علاقهمندان مىگردد.
نوشتار حاضر، كه با گردآورى و تدوین حجتالاسلام مرتضى موسىپور و همكارى و مشاوره حجتالاسلام و المسلمین محسن ربّانى به نگارش درآمده و سپس در قالبِ طرح و ویرایشى جدید به همراه نمایه موضوعى، به قلم آقاى علیرضا تاجیك تنظیم شده، بخش اول از این مجموعه است و به مسافرت حضرت استاد به اسپانیا و كشورهاى امریكاى لاتین اختصاص دارد.
امید است این اثر بتواند راهگشاى كسانى باشد كه قلبهایشان براى
شناساندن اسلام به جهانیان مىتپد و در پى گفتوگوى واقعى و حقیقى تمدنها و ادیاناند، و در انتظار مصلح جهانى، مهدى موعود (عج) روزگار سپرى مىكنند.
پیش از آغاز این گزارش، بسیار شایسته است پیام ارزشمند مقام معظم رهبرى، حضرت آیتاللّه خامنهاى، به اجلاس هزاره ادیان را ـ كه به یقین بهترین راهبردها و راهكارها براى گفتوگوى ادیان و تمدنها را در بر دارد ـ به خوانندگان عزیز تقدیم كنیم تا با بهرهگیرى از این سخنان نورانى و پربركت، قدمهاى بلندتر و استوارترى در راه اعتلاى فرهنگ اسلامى و آشنا كردن جهانیان با این ارمغان آسمانى برداریم.
مركز انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى قدس سره